Hoe kan ik als veehouder de CO2-voetafdruk van de productie van melk verminderen?

Ieder product heef een CO2 voetafdruk. Deze voetafdruk is de totale hoeveelheid broeikasgassen (zoals koolstofdioxide en methaan) die vrijkomen bij het proces om een product te maken. Broeikasgassen warmen de aarde op, waardoor ons klimaat verandert en ecosystemen onder druk komen te staan. Ook de productie van melk gaat gepaard met de uitstoot van broeikasgassen, bijvoorbeeld bij de vertering van voer door koeien en bij het gebruik van energie. Deze uitstoot wordt uitgedrukt als de CO2-voetadruk per kg melk. Ieder melkveehouder heef via de Kringloop Wijzer inzicht in de CO2-voetafdruk van de productie van melk op zijn bedrijf.

Van alle broeikasgassen is CO2 (koolstofdioxide) de meest bekende. Dat is dan ook het gas waar de meeste mensen aan denken als ze het over de voetafdruk hebben. CO2 komt onder andere vrij bij het gebruik van fossiele brandstoffen, bijvoorbeeld voor transport of het opwekken van elektriciteit. De productie van melk gaat echter ook gepaard met de uitstoot van twee andere gassen: methaan (CH4) en lachgas (N20). Methaan komt vrij bij de vertering van voer in de pens van koeien en wordt voornamelijk uitgestoten via hun adem (opboeren). De uitstoot van methaan is kleiner dan de uitstoot van CO2, maar heef meer effect op het klimaat. Zo wordt het opwarmend effect van een kg methaan gelijkgesteld aan het opwarmend effect van 34 kg CO2. Lachgas komt vrij uit de bodem bij bemesting. Ook van dit gas wordt door de melkveehouderij veel minder uitgestoten dan CO2, maar het opwarmend effect van 1 kg lachgas wordt gelijkgesteld aan het effect 298 kg CO2. Om de CO2-voetadruk van een product te berekenen wordt de uitstoot van methaan en lachgas omgerekend naar zogenaamde CO2-equivalenten. Hierbij staat 1 kg methaan voor 34 kg CO2-equivalenten en 1 kg lachgas voor 298 CO2-equivalenten. Met de CO2-voetafdruk kan het klimaateffect van verschillende productieprocessen eerlijk met elkaar worden vergeleken.

Er zijn heel veel verschillende kleine en grote maatregelen om de CO2-voetafdruk van de productie van melk te verkleinen. Ook diensten en producten van CRV kunnen hierbij helpen.

1. Verhogen van de voerefficiëntie
   Verhogen van de voerefficiëntie draagt bij aan vermindering van de CO2-uitstoot per kg melk. Bij een hogere voerefficiëntie is minder voer nodig voor de productie van dezelfde hoeveelheid melk. Zo is er per kg melk ook minder uitstoot van broeikasgassen uit de productie, transport en vertering van voer. Voor het realiseren van een hoge voerefficiëntie is een goede vruchtbaarheid van groot belang. Als koeien vlot drachtig worden, wordt voorkomen dat onnodig voer verloren gaat voor de opbouw van lichaamsreserves. Voerefficiëntie is deels ook erfelijk bepaald. Fokken op een betere voerefficiëntie is eenvoudig door steren te selecteren met een hoge fokwaarde voor voerefficiëntie. Als je steren gebruikt met een voerefficiëntie van 108 of hoger wordt de methaanuitstoot ongeveer met 4% teruggedrongen. Meer informatie over voerefficiëntie vind je hier: https://crv4all.nl/nl/service/...
   
2. Fokken op efficiëntie en gezonde koeien
   Fokkerij heef een behoorlijk effect op de CO2-voetafdruk van de productie van melk. Zo kan fokkerij helpen de levensduur, vruchtbaarheid en gezondheid van de veestapel te verbeteren. Vruchtbare en gezonde koeien realiseren de meest efficiënte omzetting van voer in melk en daarmee de kleinste verliezen van broeikasgassen. Met een gezonde en efficiënt producerende veestapel, met een lange levensduur, is bovendien weinig jongvee nodig als vervanging. Zo kan de CO2-uitstoot die gepaard gaat met de opfok worden uitgesmeerd over meer melk en dat verlaagt de CO2- voetafdruk per kg melk. Als koeien bijvoorbeeld één lactatie langer meegaan, wordt de CO2-uitstoot per kg melk verlaagd met maar liefst vijf procent. Fokken op gezondheid en efficiënte helpt om deze extra levensduur te realiseren. Zie voor meer informatie: https://crv4all.nl/nl/service/... Wat daarnaast ook bijdraagt is om de afkalfleeftijd bij eerste keer afkalven te verlagen. Door een hogere productie per dier te realiseren, zakt ook de CO2-uitstoot per kg melk. Per koe stijgt de CO2-uitstoot wel, echter door met minder koeien dezelfde productie te realiseren wordt de totale CO2-uitstoot minder.