Alles uit de fokkerijkast voor beste gebruikskoeien

Toen CRV startte met merkeronderzoek, was hij een van de eerste gebruikers. En toen drie jaar geleden het Create-programma werd geïntroduceerd, werd hij snel deelnemer om stiervader Delta Warren P rf direct in te kunnen zetten. Een fokker wil melkveehouder Menno Jensma zichzelf niet noemen. Maar hij benut wel alle mogelijkheden voor het fokken van de beste gebruikskoeien.

Samen met zijn vrouw Vera Velstra en met hulp van hun drie jonge zonen en een vaste medewerker beheert Jensma in het Friese Engwierum een melkveebedrijf met 270 melken kalfkoeien en 140 stuks jongvee op 185 hectare. Zowel het melken van de koeien als het voeren is volledig geautomatiseerd. Het rollend jaargemiddelde van de veestapel ligt op ruim 11.000 kg melk met circa 4,60% vet en 3,60% eiwit. ‘We willen gewoon efficiënte, gezonde gebruikskoeien fokken’, formuleert de veehouder zijn fokdoel. ‘We fokken op productie, met de nadruk op gehaltes, en op gezondheidskenmerken zoals uier- en klauwgezondheid. Daarbij hebben we een limiet op hoogtemaat’, vertelt hij. ‘Ook selecteren we op voerefficiëntie. Ik denk dat dit steeds belangrijker wordt.’

Paringen laat de veehouder maken door het StierAdviesProgramma (SAP), waarin nu InSire-stieren als Boyan, Enactor, Encourage, Eurostar en Statement veel worden geadviseerd, net als de dochtergeteste stieren Flagstone, Perfect en Woody.

Merkeronderzoek helpt de veehouder om focus aan te brengen in de fokkerij. ‘Dankzij merkeronderzoek hoef ik niet te wachten tot een kalf is uitgegroeid tot een derdekalfskoe voordat ik weet wat de genetische aanleg is. Die wijkt soms best veel af van het gemiddelde van de vader en de moeder’, aldus Jensma. ‘Ik gebruik merkerfokwaarden om te selecteren als ik te veel jongvee heb. Maar merkerfokwaarden zijn vooral een hulpmiddel om gerichter paringen te kunnen maken’, legt hij uit. ‘Negen jaar merkeronderzoek heeft een uniforme veestapel opgeleverd’, constateert Jensma. ‘We krijgen nauwelijks meer tegenvallers aan de melk.’

Jensma insemineert pinken bij voorkeur met SiryX-sperma en gebruikt op zo’n 65 procent van de melkgevende dieren een Belgisch-witblauwstier voor de gebruikskruising. Welke dieren op deze manier worden uitgesloten voor de fokkerij bepaalt het SAP aan de hand van het eigen fokdoel van de veehouder. ‘Maar ik wijk ook wel eens af van het advies hoor’, bekent hij. ‘Ik ken mijn koeien natuurlijk zelf het best.’

De Friese veehouder mag de omschrijving fokker op zichzelf dan niet van toepassing vinden, op het Dairy Breeding Center van CRV in Wirdum loopt wel een in Engwierum geboren pink die wordt benut voor het fokprogramma. Het dier komt uit de eigen Ezon Dorakoefamilie en heeft als vader Delta Warren P rf. Haar eerste nakomelingen zijn al geboren op diverse CRV Elitebedrijven.

Een nieuwe topper met fokwaarden van 437 punten NVI en 781 euro Inet loopt bij de familie Jensma in de kalverstal. De vader van dit kalf: Delta Statement rf, ook een stier die Jensma al vroeg kon benutten als deelnemer aan het Create-programma.