Met Elite-embryo’s naar Elite veestapel

De VOF Nieuw Steenler is een gezinsbedrijf dat bestaat uit Rijkert (52), zijn vrouw Gerda, drie zonen Evert, David, Simon en dochter Maria. Het bedrijf telt zo’n 120 melkkoeien en heeft een akkerbouwtak met aardappelen en suikerbieten. Daarnaast verkoopt Rijkert sinds 15 jaar Keltisch zeezout. In Zeewolde ligt 70 hectare rond de boerderij en in Nijkerk heeft het bedrijf naast 30 hectare eigen grond, 20 hectare huur van Staatsbosbeheer. De droge koeien en pinken lopen in het weideseizoen in Nijkerk. Veel van het voer voor de koeien komt dan ook van het eigen bedrijf.

Rijkert is enthousiast over de vooruitgang in de veestapel: ‘De dieren uit de embryo’s en de nakomelingen ervan zijn heel mooie, sterke koeien met heel beste benen. Ze geven heel gemakkelijk veel melk, duidelijk meer dan onze eigen dieren en ze blijven er ook nog gezond bij.’ De gemiddelde leeftijd is sinds 2016-2017 in zes jaar tijd met een half jaar geklommen en de productie is bijna 1700 liter en 0,1% eiwit gestegen. In het afgesloten boekjaar 2022-2023 lag de gemiddelde productie bij een gemiddelde leeftijd van 5.02 jaar op 9.632 kg melk en 4,29% vet en 3,49% eiwit.

Het verschil tussen Delta-nakomelingen en eigen koeien is vanaf het begin heel duidelijk zichtbaar. Bij de huidige vierde-, vijfde- en zesdekalfsdieren scoren de negen dochters van Delta-donoren een aanzienlijk hogere lactatiewaarde (111 lactatiewaarde) ten opzichte van de twintig eigen dieren (95 lactatiewaarde). Inmiddels hebben zes toppers op Nieuw Steenler embryo’s geproduceerd voor het fokprogramma van CRV, waardoor Rijkert veel nakomelingen op stal heeft. Hij noemt een aantal aansprekende koeien. Ze zijn dikwijls gerelateerd aan stieren in de stallen van CRV.

Steenler Laura (v. Megamix) is een zesdekalfs Megamixdochter. Ze bleef op het bedrijf en werd alsnog donor, waardoor Rijkert vijf nakomelingen van haar heeft. Hij roemt haar sterke benen en vertelt: ‘Ik denk dat ze wel honderdtonner kan worden’. Ze heeft in 2024 dagen 61.160 liter melk met 4,78% vet en 3,70% eiwit geproduceerd, goed voor 111 lactatiewaarde. Haar halfzus Borderview Laura 2628 (v. Meteor) staat in de moederlijn van een specialist in voerëfficientie, de Create-stier Delta Universe P rf.

De vergelijking bij de groep vaarzen, tweede- en derdekalfsdieren is lastiger om te maken. De eigen aanfok in deze groep is met name afkomstig uit moeders die als embryo op het bedrijf gekomen zijn. Een aantal van deze moeders is ook op het bedrijf nog benut voor het fokprogramma, waardoor deze dieren extra nakomelingen in de groep eigen aanfok hebben. Vergeleken met de dieren die rechtstreeks uit Elite-embryo’s komen, is dan ook weinig verschil te zien. Beide groepen scoren met 100 lactatiewaarde exact gelijk. Rijkert legt uit: ‘De Delta-dieren krijgen grote concurrentie van de tweede generatie uit de spoelingen van zeer goede Delta-dieren uit onze stal. Veel vaarzen en ook veel tweede- en derdekalfsdieren zijn namelijk uit deze embryo’s geboren en zijn soms zelf donor.’ Rijkert noemt diverse voorbeelden van aansprekende dieren.

Bij de echte top voor lactatiewaarde komt een duo in beeld. Steenler Robre 2 (B+ 84, v. E Profit) en haar moeder Steenler Robre (B+ 84, v. Rosebud) staan met respectievelijk 141 en 125 lactatiewaarde op een eerste en vierde plek. Ze komen uit dezelfde moederlijn als Delta Fairplay P.

Steenler Shine 2 is een topper. Ze kreeg als vaars 87 punten van de inspecteur en produceert indrukwekkend. Drie maanden na afkalven produceert deze vaars op een niveau van 122 lactatiewaarde. Haar afstamming van Delta Founder x E-Profitdochter Steenler Shine leidt naar de Suzefamilie. Haar grootmoeder Delta Shine is ook de grootmoeder van Delta Artemis PP en de roodbonte Delta Bohemian P. Ze komt op haar beurt uit Atlanticdochter Delta Suze (AB 86), moeder van de dochtergeteste fitnessstier Delta Sunfit P en de overgrootmoeder van Manders Upside.

De vooruitgang in exterieur is ook aanzienlijk. Zo steeg bij de bedrijfsinspectie het gemiddelde algemeen voorkomen bij zwartbont van 78,5 in 2017 naar 82,3 punten in 2024. Rijkert vertelt: ‘We hebben nu meerdere koeien van 87 en 88 punten’. Hij geniet van de toppers die ook nog eens super produceren.

‘De koe met de meeste invloed in de veestapel is Silla. Van haar zijn negen dochters aan de melk. Het zijn allemaal mooie, sterke dochters. Silla heeft heel goede benen en ik denk dat ze heel oud kan worden’, vertelt Rijkert. Steenler Silla is een met 88 punten ingeschreven Selfiedochter uit Delta Larisa (v. Maestro). Inmiddels heeft Silla in drie lactaties 45.872 liter melk geproduceerd. In de derde lactatie scoorde ze 114 lactatiewaarde. Silla’s moeder, oud-donor Delta Larisa, heeft twee achterkleinzonen in de webshop. Delta Borax (v. Freestyle x Jakarta) is de hoogst beschikbare roodbonte CRV-stier. Uit dezelfde moeder komt de foutloze gehaltenverhoger Delta Fort-red (v. Developer), tevens vererver van sterke lichaamseigenschappen. Dat is ook wat Rijkert ziet aan Silla’s negen dochters.

CRV-fokkerijspecialist Eelke de Wit merkt op dat het bedrijf flink vooruit is gegaan door de combinatie van deelname aan CRV-Elite embryo’s, Fokken op Maat, bedrijfsinspectie en stieradvies met uitsluitend CRV-stieren.

De erfelijke aanleg gaat met sprongen vooruit. Bij de melkveestapel staan in de top 25 voor NVI alleen maar dieren met een oud-Deltadonor in de moederlijn. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de dieren uit embryo’s bijna alle jongvee uit de oorspronkelijke veestapel verdringen. De eerste 23 plekken worden bezet door Steenlerdieren die afstammen van embryo’s uit het fokprogramma.

De allerbeste kalveren gaan terug naar CRV. Zo heeft Rijkert de stieren Delta Magnifier-red en Delta Steward teruggeleverd en er is nog een stierkalf waarin CRV interesse heeft. Er zijn vijf vaarskalveren geleverd, waarvan drie uit Elite-embryo’s zijn geboren en twee uit het nageslacht bij Nieuw Steenler. Zo ging er onlangs uit een donor van Nieuw Steenler een vaarskalf van Warren P naar het Dairy Breeding Center in Wirdum. Ze was de beste uit een spoeling van 13 embryo’s. Haar afstamming: Warren P x Steenler Laucin 6 (AB 86, v. Rioaveso) x Steenler Laucin 2 (AB 87, v. Lunar) x Steenler Laucin (AB 86, v. Laurent P rf) x Delta Cintha (B+ 84, v. Alba-red).

Een belangrijke voorwaarde voor de goede resultaten is dat de dieren veel embryo’s leveren, die vervolgens tot een dracht leiden. Daarnaast is een goede opfok cruciaal. Ook dat heeft de familie Blokhuis goed in de vingers. Ze waarderen de goede band met de begeleiders van CRV. De laatste vijf jaar ligt het drachtpercentage van de embryo’s op 43% en het afgelopen jaar is dat gegroeid naar 55%, waarvan ruim een derde van de drachtig bevonden ontvangsters inmiddels heeft geleid tot een geboren kalf. Rijkert vertelt: ‘Bijna alle embryo’s gaan in koeien, bijna nooit op pinken. Bovendien zijn we fanatiek op een goede kalveropfok. Als een kalfje ’s nachts wordt geboren, krijgt ze bijvoorbeeld gelijk biest.’ De resultaten leiden naar een prachtige veestapel. ‘Het is een extra motivatie om er goed voor te zorgen, hoewel dat wel een uitdaging is als het druk is op het land.’ Rijkert kiest embryo’s uit het segment efficiëntie. ‘Ik zet er vaak roodbont en robotgeschikt bij.’ Hij is trots op het resultaat en geniet van de complimenten van veehouders die in zijn stal de koeien bekijken.