Kruisen met brown swiss brengt Ynze Oenema vers bloed en een hoge productie

Kruising jongvee van veehouder Ynze Oenema te Wapse
Kruising jongvee van veehouder Ynze Oenema te Wapse

De bruine koeien die de jonge melkveehouder Ynze Oenema zeven jaar geleden op vakantie in de Italiaanse bergen zag lopen bevielen de liefhebber van ruime melktypische dieren wel. ‘Ik zag koeien met een fraai type en goede uiers en benen. Het waren eigenlijk net Holsteins maar dan met een andere kleur’, herinnert hij zich. Eenmaal thuis op het Drentse platteland besloot hij ook zelf wat te gaan experimenteren met het brown swissras. Dit kruisingsexperiment pakte zo goed uit dat hij sindsdien jaarlijks zo’n tien procent van zijn koeien laat insemineren met sperma van brown swisstieren. Alle vaarskalfjes die hieruit worden geboren houdt de veehouder aan. ‘Zo breng ik steeds wat vers bloed in de veestapel en profiteer ik van het heterosiseffect’, legt hij uit. ‘Bovendien maak ik paringen op basis van aAa-codes en binnen het brown swissaanbod van CRV vind ik altijd de gewenste variatie aan stieren met verschillende codes.’

Gemiddeld 12.500 kg melk

Oenema heeft samen met zijn vader Anne en vrouw Sytske in Wapse een melkveebedrijf met zo’n 140 hoogproductieve koeien en 100 stuks jongvee op 80 hectare grond. De melkkoeien, waaronder inmiddels een groot aantal met brown swissbloed, tekenen voor een gemiddelde dagproductie van zo’n 40 liter melk. Daarmee zijn ze goed voor een rollend jaargemiddelde van ongeveer 12.500 kg melk met 3,90% vet en 3,50% eiwit.

De Drentse melkveehouder houdt van hoogproductieve koeien. Bij de stierkeuze selecteert hij dan ook sterk op productiefokwaarden, met name voor kilogrammen melk. ‘Op papier zijn deze fokwaarden voor de brown swisstieren gemiddeld wat lager dan voor de holsteinstieren’, constateert hij. ‘Maar ik zie dat in de praktijk niet terug in de prestaties. Sterker nog: ik heb een dochter van de brown swissstier ‘Get Lucky’ aan de melk die nog geen zes jaar oud is en al ruim 65.000 kg melk heeft geproduceerd. En de brown swisskruislingen halen gemiddeld iets hogere lactatiewaarden dan de holsteins, met name door een wat hoger eiwitgehalte’, stelt de veehouder vast. Hij vermoed dat dit het gevolg is van heterosis. ‘In het verleden heb ik ook wel andere rassen gebruikt maar bij deze kruisingen viel de productie vaak toch wat tegen’, herinnert hij zich.

Quote melkveehouder Ynze Oenema: ‘Door te kruisen met brown swiss breng ik nieuw bloed in de veestapel en hoef ik niks toe te geven op productie.’

Altijd passende aAa-paringen

In levensduur en gezondheid zijn de zuivere holsteins en brown swisskruisingen goed aan elkaar gewaagd. En behalve in kleur ziet Oenema ook in het exterieur weinig verschillen, al hebben de kruislingen wel opvallend harde klauwen. Brown swisstieren vereven over het algemeen sterk beenwerk. ‘Maar het is nu ook weer niet zo dat een kruising tussen een koe met slechte benen en een brown swisstier direct een koe met beste benen oplevert’, tempert hij te hoog gespannen verwachtingen.

Om altijd passende aAa-paringen te kunnen maken heeft Oenema sperma van meerdere holstein- en brownswisstieren met een variatie aan codes in het vat. De holsteinstieren die hij nu inzet zijn onder andere Bartisa (aAa-code 342), Charity (561), Elst (351), (Encourage (243), Jabido Red (516), Maginifier-Red (564), Peak Langley (435) en Perfect (342). Van het brown swissras heeft hij sperma op voorraaad van onder andere Dario (435), Get Lucy (351) Pactole (243), Parador (651) en Silver (624).

‘Voor mij voldoen de brown swisskruisingen helemaal aan mijn verwachtingen’, verklaart Oenema. ‘Ik blijf dit ras dan ook zeker inzetten. Door te kruisen met brown swiss breng ik nieuw bloed in de veestapel en hoef ik niks toe te geven op productie.’

Veestapel Ynze Oenema
Veestapel Ynze Oenema