Fokken op CRV Gezondheid en CRV Efficiëntie brengt zichtbaar resultaat

Categorieën: Efficiëntie, Gezondheid
Arjan Vernooij uit Schalkwijk
Arjan Vernooij uit Schalkwijk

Vraag melkveehouders wereldwijd naar hun fokdoel en je krijgt ongeacht het runderras min of meer hetzelfde antwoord. De accenten in het fokbeleid zijn wat verschillend, afhankelijk van de lokale markt en productieomstandigheden. Maar iedere melkveehouder is uiteindelijk op zoek naar koeien die probleemloos produceren en voer efficiënt omzetten in melk.

Om gericht op tal van kenmerken te kunnen fokken is de laatste jaren een groot aantal fokwaarden ontwikkeld. CRV vat al deze fokwaarden overzichtelijk samen in twee praktische indexen: CRV Gezondheid en CRV Efficiëntie. Werken met een combinatie van deze indexen leidt tot een gezonde én efficiënte veestapel. En dat is wat iedere melkveehouder wil.

Met CRV Gezondheid fokt u op een probleemloze, gezonde veestapel. Dit fokkerijgetal geeft aan hoeveel gunstiger een stier scoort op gezondheidskenmerken ten opzichte van het gemiddelde in de populatie. Van een stier met +6% CRV Gezondheid mag u dochters verwachten met 3 procent minder problemen met bijvoorbeeld uiergezondheid, klauwgezondheid, ketose en vruchtbaarheid. Maar ook kenmerken als afkalfgemak, geboortegemak en levensvatbaarheid bij geboorte zijn in de index CRV Gezondheid verwerkt.
(tekst gaat verder onder de afbeelding)

Fokken op CRV Gezondheid en CRV Efficiëntie brengt zichtbaar resultaat

Selectie op CRV Efficiëntie brengt u hoogproductieve koeien die voer efficiënt omzetten in melk en een lange levensduur en hoge levensproductie realiseren. Dochters van een stier met +6% CRV Efficiëntie zullen gemiddeld 3 procent meer melk halen uit het voer dat ze in hun leven opnemen. Daarbij mag een extra levensproductie van meer dan 2000 kilo melk worden verwacht. In de berekening van CRV Efficiëntie worden naast fokwaarden voor productie en levensduur ook fokwaarden meegenomen voor persistentie, laatrijpheid, tussenkalftijd en afkalfleeftijd van vaarzen.
(tekst gaat verder onder de afbeelding)

Fokken op CRV Gezondheid en CRV Efficiëntie brengt zichtbaar resultaat

Celgetal 55.000 lager, tussenkalftijd 26 dagen korter

Dat fokken op CRV Gezondheid en CRV Efficiëntie werkt in de praktijk, bewijst onderzoek onder meer dan 100.000 koeien van ruim 900 Nederlandse en Vlaamse melkveebedrijven. Van al deze koeien zijn de (genoom)fokwaarden voor CRV Gezondheid en CRV Efficiëntie bekend, net als hun werkelijke prestaties.

In het onderzoek is onder andere een vergelijking gemaakt tussen de 25 procent koeien met de hoogste score voor CRV Gezondheid en de 25 procent koeien met laagste score. De eerste groep scoorde gemiddeld een index van +4,2 procent, de tweede gemiddeld –2,3%.

Tussen de groepen zijn opvallende verschillen gevonden. In tabel 1 is een overzicht gegeven van de prestaties in de eerste tot en met derde lactatie. De koeien die hoog scoorden op CRV Gezondheid, hadden onder andere een celgetal dat gemiddeld 55.000 cellen per 100 milliliter lager lag dan de koeien die laag scoorden. Ook waren ze minder gevoelig voor ketose en klauwaandoeningen zoals stinkpoot en mortellaro. De koeien met hoge fokwaarden voor CRV Gezondheid waren ook duidelijk vruchtbaarder. Ze hadden gemiddeld 0,2 inseminaties minder nodig voor een dracht en realiseerden een 23 dagen kortere tussenkalftijd.

Tabel 1 – Vergelijking van de werkelijke prestaties in de eerste tot en met derde lactatie op praktijkbedrijven van de 25 procent hoogst en de 25 procent laagst scorende koeien voor CRV Gezondheid.

KenmerkMinste 25%
CRV Gezondheid
Beste 25%
CRV Gezondheid
Index CRV Gezondheid–2,3+4,2
Celgetal (cellen/ml x 1000)161107
Subklinische mastitis (%)43,027,0
Stinkpoot (%)15,09,0
Ketose (alleen 3e lactatie) (%)12,07,0
Levende kalveren (eerste kalving) (%)82,093,0
Aantal inseminaties per dier2,21,9
Dagen tussenkalftijd408385

Ruim 13.000 kilo hogere levensproductie

De waarde van het fokkerijgetal CRV Efficiëntie werd in hetzelfde onderzoek bevestigd. Binnen de groep van meer dan 100.000 koeien van 900 bedrijven werd ook een opdeling gemaakt op basis van de score voor CRV Efficiëntie. Op dit fokkerijgetal scoorde de beste 25 procent gemiddeld +9,8%, terwijl de minste 25 procent op –2,4% uitkwam. Opnieuw bleken de verschillen in prestaties groot. Deze zijn weergegeven in tabel 2. Zo produceerden de dieren met de hoogste scores in de derde lactatie in 305 dagen gemiddeld bijna 11.000 kilo melk, 463 kilo vet en 383 kilo eiwit. Dat was ruim 1000 kilo melk, 37 kilo vet en 32 kilo eiwit meer dan de dieren met de laagste scores.

Tabel 2 – Vergelijking van de werkelijke prestaties in de derde lactatie op praktijkbedrijven van de 25 procent hoogst en de 25 procent laagst scorende koeien voor CRV Efficiëntie.

KenmerkMinste 25%
CRV Efficiëntie
Beste 25%
CRV Efficiëntie
Index CRV Efficiëntie–2,5+9,8
Kg melk 305 dagen (3e lactatie)9.94010.981
Kg vet+eiwit 305 dagen (3e lactatie)777846

In een ander onderzoek is ook gekeken naar de prestaties van afgevoerde koeien. Dit betrof in totaal ruim 22.000 dieren. De resultaten van dit onderzoek zijn weergegeven in tabel 3. Ook hier werden opmerkelijke verschillen gevonden tussen de 25 procent hoogste (met een gemiddelde score van +4,8%) en 25 procent laagste dieren (met een gemiddelde score van –4,4%) voor CRV Efficiëntie. De dieren met de hoogste scores bleken niet alleen productiever, ze hadden ook een 274 dagen langere levensduur. Dit resulteerde in een verschil in levensproductie van meer dan 13.000 kilo melk en ruim 1.000 kilo vet en eiwit.

Tabel 3 – Vergelijking van de levensproductie van afgevoerde koeien op praktijkbedrijven van de 25 procent hoogst en de 25 procent laagst scorende koeien voor CRV Efficiëntie.

KenmerkMinste 25%
CRV Efficiëntie
Beste 25%
CRV Efficiëntie
Index CRV Efficiëntie–4,4+4,8
Leeftijd bij afvoer (dagen)2.0282.302
Kg melk levensproductie29.04842.134
Kg vet+eiwit levensproductie2.2773.282
Kg melk per dag26,431,1

Gezonde koeien zijn efficiënte koeien

Ten slotte is in het onderzoek het verband bekeken tussen CRV Gezondheid en CRV Efficiëntie. De vraag was hierbij of fokken op efficiënt producerende koeien ten koste zou gaan van de gezondheid. Dit bleek niet zo te zijn. Integendeel, de 25 procent koeien met de hoogste score voor CRV Efficiëntie noteerde ook een hoge score voor CRV Gezondheid. En ook het omgekeerde bleek het geval. Koeien met de hoogste scores voor CRV Gezondheid scoorden ook hoog voor CRV Efficiëntie. Deze uitkomst is eigenlijk niet meer dan logisch. Gezonde koeien produceren gemakkelijker veel melk en gaan langer mee. En koeien kunnen alleen efficiënt melk produceren als ze gezond zijn.

Wereldwijd koploper

Het is de balans tussen gezondheid en efficiëntie die het fokprogramma van CRV uniek maakt. Een gezonde, probleemloze veestapel die voer efficiënt omzet in melk en garant staat voor een hoge levensproductie, dat is waar veehouders wereldwijd naar op zoek zijn. Het is de sleutel voor een duurzame melkproductie en een beter leven voor koeien en veehouders. Met de indexen CRV Gezondheid en CRV Efficiëntie heeft u deze sleutel in handen.

Het toonaangevende fokprogramma van CRV vertaalt zich in een stieraanbod dat wereldwijd koploper is in gezondheid en efficiëntie.

Klik hier voor een selectie van de hoogste stieren voor CRV Gezondheid, zwartbontbasis.
Klik hier voor een selectie van de hoogste stieren voor CRV Efficiëntie, zwartbontbasis.